Σύνδρομο χρόνιας κόπωσης
Το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης είναι μια περίπλοκη διαταραχή που χαρακτηρίζεται από αίσθημα εξάντλησης, διαταραχές ύπνου, σωματικό πόνο και άλλα συμπτώματα που επιδεινώνονται με την φυσική φόρτιση, διαρκούν τουλάχιστον έξι μήνες και δεν μπορούν να ερμηνευθούν πλήρως στο πλαίσιο μιας υποκείμενης νόσου.
Η κόπωση χαρακτηριστικά επιδεινώνεται με τη σωματική ή πνευματική δραστηριότητα, αλλά δεν βελτιώνεται με την ανάπαυση. Άλλα συνήθη γνωρίσματα περιλαμβάνουν ανήσυχο ύπνο καθώς και δυσκολίες στη μνήμη, στην εστίαση και στη συγκέντρωση. Εκδηλώνεται επίσης ως ζάλη που επιδεινώνεται κατά την ανάληψη της όρθιας στάσης από την κατάκλιση ή από το κάθισμα. Η πάθηση είναι επίσης γνωστή ως «μυαλγική εγκεφαλομυελίτιδα», ως εκ τούτου συχνά συντομεύεται ως ME/CFS (“myalgic encephalomyelitis/chronic fatigue syndrome”). Ο πιο πρόσφατα προτεινόμενος όρος είναι «συστημική νόσος δυσανεξίας στην άσκηση». Το ME/CFS θεωρείται ότι είναι μια κατά κύριο λόγο σωματόμορφη διαταραχή και εμφανίζεται πιο συχνά στις γυναίκες. Η αιτία παραμένει άγνωστη και μπορεί να σχετίζεται με περιβαλλοντικούς ή γενετικούς παράγοντες.
Παρά το γεγονός ότι η αιτία του συνδρόμου χρόνιας κόπωσης παραμένει άγνωστη, υπάρχουν αρκετές θεωρίες, που περιλαμβάνουν τις ιογενείς λοιμώξεις και το ψυχικό στρες. Ορισμένοι ειδικοί πιστεύουν ότι το CFS μπορεί να προκληθεί από έναν συνδυασμό παραγόντων. Δεν υπάρχει μια συγκεκριμένη ιατρική εξέταση που να επιβεβαιώνει τη διάγνωση. Μπορεί να χρειαστούν αρκετά τεστ για να αποκλειστούν άλλα υποκείμενα προβλήματα υγείας με παρόμοια κλινική εικόνα. Η αντιμετώπιση του συνδρόμου χρόνιας κόπωσης εστιάζεται κυρίως στη βελτίωση των συμπτωμάτων.
Δεδομένου ότι μερικοί άνθρωποι αναπτύσσουν σύνδρομο χρόνιας κόπωσης μετά από ιογενή λοίμωξη, οι ερευνητές αναρωτιούνται μήπως οι ιοί ενέχονται στην πρόκληση της διαταραχής. Μεταξύ των υπό μελέτη ιών είναι ο ιός Epstein-Barr, ο ιός του έρπητα και ο Sars-CoV-2. Δεν έχει ακόμη εδραιωθεί μια πειστική, οριστική συσχέτιση.
Το σύνδρομο αποδίδεται επίσης σε δυσλειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος. Το ανοσοποιητικό σύστημα των ατόμων που πάσχουν από σύνδρομο χρόνιας κόπωσης φαίνεται να είναι μερικώς επηρεασμένο, αλλά δεν είναι σαφές εάν αυτή η διαταραχή θα μπορούσε πράγματι να προκαλέσει την χρόνια εξάντληση. Ορμονικές ανισορροπίες έχουν επίσης τεκμηριωθεί, καθώς τα άτομα που πάσχουν από σύνδρομο χρόνιας κόπωσης μερικές φορές εμφανίζουν μη φυσιολογικά επίπεδα ορμονών που παράγονται στον υποθάλαμο, στην υπόφυση ή στα επινεφρίδια. Ωστόσο, η ακριβής σημασία αυτών των ανωμαλιών παραμένει άγνωστη. Έχει επίσης αναφερθεί ότι το σωματικό ή και το συναισθηματικό τραύμα είναι παράγοντες που συμβάλλουν. Μερικοί πάσχοντες έχουν αναφέρει ότι έχουν βιώσει τραυματισμό, ή σημαντικό συναισθηματικό στρες λίγο πριν την έναρξη των συμπτωμάτων τους.
Η συχνότητα εμφάνισης του συνδρόμου δεν φαίνεται να αυξάνεται. Ωστόσο, η διάγνωση γίνεται όλο και πιο συχνά, καθώς οι υγειονομικοί είναι πλέον εξοικειωμένοι με την κλινική εικόνα. Παραμένει βέβαια διάγνωση αποκλεισμού, καθώς άλλες διαταραχές μπορεί να έχουν κοινά συμπτώματα.
Το φαινόμενο του Long Covid καταδεικνύει ότι μια ιογενής νόσος μπορεί πράγματι να συσχετιστεί με την εμφάνιση ME/CFS. Τουτέστιν, πιθανόν να σχετίζεται με πολυοργανική φλεγμονή, επομένως θα ήταν χρήσιμο να γνωρίζουμε εάν άλλες ιογενείς λοιμώξεις μπορούν να προκαλέσουν παρόμοια κλινική εικόνα. Συνήθης είναι επίσης η συνύπαρξη ME/CFS και κλινικής κατάθλιψης.
Αναγνωρίζεται όλο και περισσότερο ότι όλες οι νόσοι πρέπει να γίνονται κατανοητές στα πλαίσια του πολύπλοκου δυναμικού συστήματος του ανθρώπινου οργανισμού, που περιλαμβάνει τον εγκέφαλο, το σώμα και το περιβάλλον. Η ανθεκτικότητα είναι η ικανότητα ανάκτησης της ομοιόστασης. Στο ME/CFS η ανισορροπία του συνολικού συστήματος είναι τόσο εξεσημασμένη ώστε η επανένταξη φαίνεται σχεδόν αδύνατη. Είναι απίθανο η αιτία να βρίσκεται σε ένα μόνο σύστημα ή μοριακό/βιοχημικό δείκτη. Οποιαδήποτε ενεργός παθολογία (καρδιοπάθεια, διαβήτης, ηπατική νόσος, λοίμωξη, πνευμονοπάθεια κ.λ.π.) είναι μέρος ενός πολύπλοκου συστήματος ομοιόστασης που φαίνεται να έχει σοβαρά επιβαρυνθεί.
Το περιεχόμενο των άρθρων μας έχει ενημερωτικό χαρακτήρα. Δεν υποκαθιστά την άποψη των ειδικών και την προτεινόμενη από αυτούς αγωγή.
