Η σχέση μεταξύ του στρες και της επίδοσης
Ο νόμος Yerkes-Dodson αφορά ένα μοντέλο της σχέσης μεταξύ άγχους και επιδόσεων εργασίας. Προτείνει ότι για να φτάσει κανείς στο μέγιστο επίπεδο απόδοσής απαιτείται ένα ενδιάμεσο επίπεδο άγχους ή διέγερσης. Πολύ μικρή ή υπερβολική διέγερση οδηγεί σε χαμηλότερη απόδοση.
Η θεωρία υπάρχει από το 1908, όταν οι ψυχολόγοι Robert Yerkes και John Dillingham Dodson πραγματοποίησαν πειράματα σε ποντίκια. Οι Yerkes και Dodson διαμόρφωσαν τη θεωρία τους ενώ πραγματοποιούσαν πειράματα σε ποντίκια. Χρησιμοποιώντας ήπια ηλεκτροπληξία, κατάφεραν να διδάξουν τα ποντίκια να εκτελούν ένα έργο πιο γρήγορα.
Καθώς η εφαρμογή της ηλεκτροπληξίας γινόταν ισχυρότερη, τα ποντίκια χρειαζόντουσαν περισσότερο χρόνο για να μάθουν το έργο, ίσως επειδή ήταν πιο επικεντρωμένα στην αποφυγή του σοκ παρά στην ολοκλήρωση της εργασίας.
Οι Yerkes και Dodson υπέθεσαν ότι όσο αυξάνεται η διέγερση, αυξάνεται επίσης η ικανότητα να διαμορφώνει μια συνήθεια ή να εκτελεί μια εργασία λόγω του κινήτρου που διαμορφώνεται. Με τις έρευνές τους κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι αυτό λειτουργεί μόνο μέχρι ένα συγκεκριμένο σημείο, γνωστό ως το βέλτιστο επίπεδο. Καθώς η διέγερση ξεπερνά αυτό το σημείο, η απόδοσή αρχίζει να επιδεινώνεται γιατί το άγχος και η ανησυχία επιδρούν αρνητικά.
Ποιο είναι όμως το βέλτιστο επίπεδο διέγερσης; Αυτό εξαρτάται από την εργασία. Μια απλούστερη εργασία απαιτεί μεγαλύτερη διέγερση, ενώ μια πιο δύσκολη εργασία απαιτεί χαμηλότερο επίπεδο διέγερσης.
Χαμηλή διέγερση
Η χαμηλή διέγερση δεν δημιουργεί καθόλου άγχος αλλά δεν διατηρεί και το κίνητρο για την προσπάθεια. Για παράδειγμα, όταν στη δουλειά σας έχει επέλθει ρουτίνα και τίποτα δεν αλλάζει, κυριαρχεί η ανία. Δεν υπάρχει άγχος, αλλά συγχρόνως δεν υπάρχει κίνητρο για να κάνετε κάτι περισσότερο από το εντελώς απαραίτητο. Σκεφτείτε τα ποντίκια σε λαβύρινθο χωρίς ηλεκτροπληξία και χωρίς τυρί στο τέλος. Δεν υπάρχει λόγος να προσπαθήσουν να περιηγηθούν στον λαβύρινθο για να βρουν την έξοδο.
Βέλτιστη διέγερση
Ένα μέτριο επίπεδο στρες λειτουργεί όπως ακριβώς η χαμηλής έντασης ηλεκτροπληξίας στα ποντίκια. Είναι εύκολα ανεκτό, παρακινητικό και βελτιώνει την απόδοση. Η καρδιά χτυπά λίγο πιο γρήγορα, η αδρεναλίνη κυλά και υπάρχει μία αίσθηση έξαψης.
Αυτή είναι μια μικρή επιπλέον ώθηση που χρειάζεστε όταν υπάρχει μια σκληρή προθεσμία και είστε έτοιμοι για μια προσφορά. Είναι το κίνητρο που χρειάζεστε για να ξεπεράσετε τον φόβο σας πριν από τις εξετάσεις για τις οποίες διαβάζετε εδώ και πολύ καιρό.
Υψηλή διέγερση
Όταν το άγχος ανεβαίνει σε ένα μη διαχειρίσιμο επίπεδο είτε γιατί ο στόχος είναι εξαιρετικά σημαντικός είτε γιατί οι συνθήκες είναι δύσκολες είτε γιατί η προετοιμασία είναι ελλιπής, είναι σχεδόν ακατόρθωτο να διατηρήσει κανείς την ηρεμία του και να αξιοποιήσει πλήρως τις δυνατότητές του. Σε αυτή τη συνθήκη τα σωματικά συμπτώματα είναι έντονα και ο εγκέφαλος δυσκολεύεται να ανταποκριθεί σε έργα που απαιτούν προσοχή και συγκέντρωση.
